بیماری سنگ کلیه Kidney stone disease
سنگ کلیه چیست ؟
بیماری سنگ کلیه ، جسم سختی است که از کانی های موجود در ادرار تشکیل می شود. سنگ در کلیه شکل گرفته و از طریق ادرار دفع می شود. شاید سنگ کوچک به آسانی از بدن خارج شود. با رسیدن اندازه Kidney stone disease به پنج میلی متر (یا بیشتر) انسداد مجرای ادرار، درد در قسمت پشت و شکم ایجاد می شود. این درد، کولیک یا قولنج کلیوی نام دارد و هر 20 تا 60 دقیقه تکرار می شود – درد عودکننده. خون ادراری، استفراغ و ادرار دردناک هم ممکن است .
علت به وجود آمدن سنگ کلیه :
کلیسم بالای ادرار
چاقی و کم تحرکی
مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی، سدیم، ویتامین ث، بعضی از دارو ها و مکمل های کلسیم
نوشیدن الکل
پرکاری پاراتیروئید
بیماری های التهابی روده
نقرس
کمبود مصرف مایعات
سبب بروز بیماری سنگ کلیه می شوند. سنگ کلیه حاصل بالا رفتن غلظت مواد معدنی در ادرار است. تشخیص بیماری سنگ کلیه بر اساس علائم، آزمایش ادرار، تصویربرداری پزشکی است. سنگ ها بر اساس موقعیت (سنگ کلیه، سنگ مجاری، سنگ مثانه) یا ماده تشکیل دهنده (اگزالات کلسیم، اسید اوریک، استروویت، سیستین) طبقه بندی می شوند.
چه افرادی بیشتر به سنگ کلیه مبتلا می شوند ؟
آدم ها در سال های اولیه بلوغ جنسی و نهایتا تا 28 سالگی به بیماری سنگ کلیه مبتلا می شوند. در کل شیوع بیماری سنگ کلیه در مرد ها چهار برابر زن ها است. بعد از 4 – 3 جلسه سنگ شکن، سنگ های پانزده میلی متری هم شکسته شده و قابلیت دفع پیدا می کنند. خوابیدن به پشت بر روی زمین و رکاب زدن فرضی در دفع سنگ های کالیس میانی و تحتانی مؤثر است.
در اسکلت یک مومیایی مصری، سنگ ادراری پیدا شده است !
علائم سنگ کلیه چیست
علائم سنگ کلیه چیست
درد مبهم و ناگهانی از پشت و پهلو به کشاله ران و بیضه نشانه وجود سنگ کلیه است. کولیک کلیوی از لحاظ شدت با درد زایمان قابل مقایسه است. قولنج کلیوی ناشی از سنگ کلیه با فوریت ادرار، بی قراری، هماچوری، تعریق، حالت تهوع و استفراغ همراه است. این درد از انقباض های پریستالتیک مجرای ادراری برای خارج کردن سنگ می آید. ارتباط جنینی میان دستگاه ادراری و سیستم تناسلی و دستگاه گوارش سبب ارجاع درد به غدد جنسی می شود. انسداد یک یا هر دو میزنای (لوله باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برد) منجر به ازوتمی و هیدرونفروز می شود.
سوزش هنگام دفع ادرار
تغییر رنگ غیرعادی ادرار (صورتی یا قرمز یا قهوه ای)
احساس درد شدید در ناحیه پشت، پهلو، لگن
تکرر ادرار
بدبو شدن ادرار
حالت تهوع و استفراغ
تب و لرز
به توصیه وب سایت سلامت گردی برای درمان بیماری سنگ کلیه به اورولوژیست مراجعه کنید.
سنگ کلیه کلسیم اگزالات – ادرار اسیدی، قهوه ای تیره (بخشی از اگزالات در ادرار توسط بدن تولید می شود. اگزالات در سبزیجات، میوه ها، آجیل وجود دارد. کلسیم استخوان هم در تشکیل سنگ کلیه نقش دارد)
سنگ کلیه کلسیم فسفات – ادرار قلیایی، سفید کدر
سنگ کلیه اسید اوریک – ادرار اسیدی، زرد (رژیم غذایی سرشار از پروتئین های حیوانی و پورین شامل گوشت گاو، گوسفند، خوک، بوقلمون، مرغ، غاز، اردک می شود)
سنگ کلیه استروویت – ادرار سفید کدر (از عفونت کلیوی می آید)
سنگ کلیه سیستین – ادرار صورتی (ناشی از یک اختلال ژنتیکی نادر)
سنگ کلیه گزانتین – ادرار قرمز آجری
حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات برای دفع سنگ کلیه مفید است البته نه برای بیمار با نارسایی کلیوی یا قلبی. رژیم غذایی بیمار با توجه به جنس سنگ او تعیین می شود.
اگر جنس سنگ کلیه (اگزلات) است، مصرف اسفناج و ریواس و چای و سبوس گندم و توت فرنگی و بادام زمینی و شکلات برای بالا بردن میزان اگزالات ادراری پیشنهاد می شود.
اگر جنس سنگ کلیه (سیستین) است، با کاهش مصرف پروتئین و افزایش مصرف مایعات (ادرار) را قلیایی نگه دارید.
اگر جنس سنگ کلیه (اسید اوریک) است، مصرف صدف و قارچ و گوشت را کاهش دهید تا پورین کمتری به بدن شما برسد.
بیماری که سابقه سنگ های کلیوی دارد باید روزی هشت تا ده لیوان آب بخورد تا توان دفع بیش از دو لیتر ادرار را داشته باشد. علائم عفونت ادراری کم اهمیت نیستند. هر از گاهی آزمایش ادرار بدهید. مواظب افزایش میزان اوره، کراتینین، نیتروژن اوره خون باشید.
داروی گیاهی عصاره اورتیکا خاصیت ادرار آور، ضد التهاب، آنتی باکتریال دارد و به دفع سنگ کلیه، کاهش التهاب و عفونت دستگاه ادراری کمک می کند. این عصاره دارای کوئرستین و کافئوئیل مالیک اسید از گیاه گزنه است. کوئرستین موجود در گزنه سبب کمتر شدن آزادسازی هیستامین از بازوفیل ها و ماستوسیت ها شده و مانع تولید فاکتور های التهابی می شود. در نتیجه وزن کلیه و سطح کراتین ادرار پایین آمده و پی اچ ادارار به حالت طبیعی برمی گردد. مصرف عصاره اورتیکا، ساخت کریستال اگزالات کلسیم و تخریب بافت کلیه را کاهش داده و باعث ساخت دوباره توبول ها و گلومرول های کلیه می شود. وجود فیتوکمیکال های فلاونوئیدها و ساپونین ها و آنتوسیانین ها در عصاره اورتیکا می تواند دلیل کاهش ساخت و تشکیل کلسیم و اگزالات در کلیه باشد.
در صورتی که اندازه سنگ کلیه از یک سانتی متر بیشتر باشد، عمل جراحی انجام می شود. روش های درمانی سنگ کلیه عبارتند از:
لیزر
سنگ شکنی درون اندامی TUL
سنگ شکنی برون اندامی ESWL
سیستوسکوپی
نفرولیتوتومی
کمولیز
درد گیر کردن سنگ در مجاری ادرار آن قدر حاد است که استفاده از مسکن های مخدر و غیر استروئیدی به بیمار پیشنهاد می شود. در چنین شرایطی درمان بر اساس انتظار برای دفع سنگ از طریق جریان ادرار است.
