بیماری آلزایمر Alzheimer’s disease
آلزایمر چیست ؟
بیست و یک سپتامبر (روز جهانی آلزایمر) است.
یک روان شناس اهل آلمان به نام آلویس آلزایمر، از 1901 تا 1906 یک زن پنجاه ساله را از بستری شدن در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا مرگ همراهی کرد (اولین بیمار شناخته شده مبتلا به آلزایمر)
آلزایمر به مرور باعث بروز زوال عقل می شود – دمانس. اختلال در حافظه کوتاه مدت بیمار، نشانه بیماری آلزایمر است. در گذر زمان بیمار مبتلا به آلزایمر درست متوجه کلمات نمی شود، انگیزه های خود را از دست می دهد، حتی گم می شود! افسردگی شدید بیمار را به سمت آشفتگی، خشونت، انزوا کشانده و کم کم فعلالیت های بدنی را از دست داده و در نهایت مرگ . . . سه تا نه سال.
آلزامیر را با سالخوردگی طبیعی اشتباه نگیرید. تغذیه سالم، فعالیت جسمی و مشارکت اجتماعی، خطر بروز آلزایمر را پایین می آورد. ضربه به سر، خلق و خوی ضعیف، کم تحرکی، فشار خون بالا یا حتی عامل ریسک ژنتیک منجر به آلزایمر می شود. بیماری فراموشی، سلول های عصبی را نابود کرده و باعث کاهش تدریجی اندازه بخشی از مغز می شود. روش تشخیص آلزایمر، تصویربرداری پزشکی و آزمایش خون است.
چه افرادی کمتر دچار آلزامیر می شوند
دارو های فشار خون، خطر بروز آلزایمر در بیماران مبتلا به فشار خون بالا را کاهش می دهد. افراد دارای گروه خونی O نسبت به گروه های خونی A، B، AB ماده خاکستری بیشتری در بخش خلفی مخچه خود دارند و در برابر بیماری فراموشی (آلزایمر) مصون تر هستند.
راه های پیشگیری از آلزایمر
تا حالا راهی برای پیشگیری یا درمان آلزایمر پیدا نشده است. بیمار تا حد زیادی به کمک اطرافیان نیاز دارد. مصرف دارو های ضد روان پریشی نه تنها فایده زیادی برای فرد مبتلا به بیماری فراموشی (آلزایمر) ندارد بلکه خطر مرگ زودرس را بیشتر می کند. غالبا آلزایمر در افراد بالای شصت و پنج سال بروز می کند و زن ها بیشتر از مرد ها دچار آلزایمر می شوند. باور کنید هزینه سر کردن با آلزایمر، اختلاف چندانی با سرطان ندارد! آلزایمر درمان قطعی ندارد.
اگر فردی اتفاق های اخیر را از یاد می برد و چیز های جدید را یاد نمی گیرد، در سرازیری ابتلا به بیماری فراموشی افتاده است.
بیماری آلزایمر Alzheimer’s disease
مراحل بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر (به بیان ساده نقص حافظه) سه مرحله دارد
خفیف: بیمار دچار اختلال گفتاری و ادراک پریشی (اشیاء را حس می کند اما از تشخیص هوشیارانه آنها عاجز است) می شود. منظور خود را به قدر کافی در کلام منتقل می کند، از پس نوشتن، نقاشی کردن، لباس پوشیدن برمی آید اما در هماهنگی و برنامه ریزی بعضی حرکات دچار مشکل می شود.
متوسط: بیمار واژه ها را به یاد نمی آورد، قادر به انجام کارهای روزمره نیست، مهارت خواندن و نوشتن را از دست می دهد، خطر زمین خوردن او بالا می رود ، اقوام نزدیک خود را نمی شناسد و این شروع نقص حافظه بلند مدت است. پرسه زنی، کج خلقی، زودرنجی، گریه، مقاومت در برابر مراقبت اطرافیان، . . . هویت خود را فراموش کرده و دچار توهم می شود. بی اختیاری ادرار، بدترین نشانه این مرحله از بیماری آلزایمر است.
شدید: بیمار به اطرافیان وابسته شده، توان سخن گفتن را از دست می دهد ولی سیگنال های عاطفی را درک می کند – پرخاشگری، بی تفاوتی، خستگی. در آخر زمین گیر شده و غذا هم نمی خورد. ولی علت مرگ، زخم بستر یا سینه پهلو خواهد بود، نه بیماری زوال عصبی.
یک تا دو درصد موارد ابتلا به آلزایمر، مورثی است که در سن بسیار پایین ظاهر شده و سرعت پیشرفت آن بالا است. بیشتر افراد مبتلا به سندروم داون در حدود چهل سالگی علائم اولیه بیماری فراموشی را بروز می دهند.
اختلال خواب، عامل ایجاد کننده آلزایمر است. بیماری لثه، مشکل حافظه در بیمار آلزایمری را تشدید می کند.
آلزایمز به نوعی، تخریب پروتئین تاو است. اسکلت هر نورون از ریزلوله ها ساخته شده است. ریزلوله ها مانند یک ریل مواد مغذی را از بدنه سلول عصبی به انتهای آکسون برده و برمی گردانند. پروتئین تاو با اتصال به ریزلوله ها، در انسجام ساختار نورون و پدیده انتقال آکسونی و زنده ماندن سلول عصبی نقش دارد. در بیماری فراموشی، ریشه فسفات به پروتئین تاو اضافه شده و آن را از ساختار نورون جدا می کند و این یعنی مرگ سلول عصبی!
تابش ال ای دی دارای بسامد چهل هرتز روی موش های آزمایشگاهی باعث کاهش سطح پروتئین تاو شده، شاید روزی این آزمایش روی انسان انجام شود.
نشانه های اولیه بیماری فراموشی (آلزایمر) عبارتند از – عملکرد عصبی و ارتباطات مغز
اختلال حافظه
انجام ندادن کارهای عادی (مثل غذا پختن)
ضعف بیان
گم کردن زمان
ناتوانی در تصمیم گیری
کاهش انسجام ذهنی
جا به جا گذاشتن اشیاء (مثلا ساعت را روی اجاق گاز بگذارد)
تغییر در حالت روحی و رفتار
از دست دادن انگیزه
انزوا و عصبانیت
با بررسی سطح هورمون استرس در بزاق دهان، می توان احتمال بروز آلزایمر و زوال عقل در افراد سالخورده را تشخیص داد.
مصرف دارو سرعت پیشرفت بیماری فراموشی را کند کرده و از شدت اختلال حافظه و مشکلات رفتاری بیمار کم می کند.
اولانزاپین زیپرسکا
دونپزیل
به توصیه وب سایت سلامت گردی برای پیشگیری از آلزایمر (میوه و سبزیجات، ماهی و اومگا 3، خوراکی های حاوی ویتامین آ، ویتامین سی، ویتامین ای) را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. یادگیری زبان، حل جدول، معاشرت با دیگران، ورزش و جلوگیری از چاقی را در برنامه خود قرار دهید.
جلوگیری از التهاب حاصل از افزایش سلول های ایمنی (میکروگلیا) در مغز، پیشرفت آلزایمر را متوقف می کند.
